کارشناسان برای افرادی که از راهاندازی یک کسبوکار جدید بهدلیل احتمال بالای شکست هراس دارند، مدل فرانچایز (اخذ نمایندگی) را پیشنهاد میدهند.
فرانچایز رابطه بلندمدتی است که در آن، فرانچایزدهنده حق بهره مندی از برند خود را به فرانچایزگیرنده می دهد و در زمینه سازمان دهی، آموزش، تامین مواد، بازاریابی و مدیریت، به فرانچایزگیرنده کمک می کند و در ازای آن، مبلغی از درآمد فرانچایزگیرنده را در اختیار میگیرد.
فرانچایز یک مدل از همکاری در کسبوکار است که برای عرضه یک محصول یا خدمت بهکار میرود. از جمله مزایایی که برای فرانچایزگیرنده میتوان برشمرد، شامل استفاده از یک برند شناختهشده و بینیازی به ساختن برند از ابتدا، استفاده از فرآیندهای مدیریتی مشخص و موفق، ریسک شکست کمتر بهعلت استفاده از نشان معتبر و حمایت از طرف فرانچایزدهنده، شانس بیشتر برای گرفتن وام و اعتبار مالی بهدلیل اعتماد تامینکنندگان سرمایه و حمایت از طرف شرکت فرانچایزدهنده است.
تاریخچه فرانچایز در کشورهای دیگر
بر اساس اظهارات کارشناسان، فرانچایزها در دنیا به دو دسته تقسیم میشوند که شامل فرانچایزهای خدماتی و فرانچایزهای تولیدی هستند. در زمینه فرانچایزها حدود ۷۳ طبقه فرانچایز مشخص و تعریف شده است و فرانچایزها اقتصاد مهمی را در دنیا ترتیب میدهند.
فرانچایز از دهههای قبل در برخی کشورها بسیار قدرت گرفته و بسیار در حال رشد است. بهطور نمونه آمریکا در سال ۱۹۶۰ با داشتن انجمن صنفی و کارفرمایی و کارگری فرانچایز، در زمینه فرانچایز فعال بوده است یا در ژاپن انجمن فرانچایز در سال ۱۹۷۰ فعالیت میکرد که از حقوق فعالان این صنعت محافظت میکرد.
بر اساس این گزارش، مطالعات نشان میدهد در اقتصادهای بسیار بزرگ دنیا ۳درصد اقتصاد را فرانچایز آن کشورها تشکیل می دهد که این عدد در یک اقتصاد بزرگ، عدد بسیار کلانی است. بنابر این فرانچایز میتواند بسیار قدرتمند باشد؛ چراکه فرانچایز بهصورت اهرمی اقتصاد مردمی را تکان میدهد و با استفاده از پولهای کم که مردمی است، درواقع خود مردم به یکدیگر سرویس میدهند و اقتصاد خرد را تکان میدهند.
راهکار ارتقای فرانچایزها در ایران
مهمترین موضوع در فرانچایز این است که اول ساختار فرانچایز را تعریف و مشخص کنیم. به این معنا که یک فرانچایز چگونه کار میکند، چگونه به بلوغ میرسد، چگونه تکثیر میشود، بازاریابی فرانچایزها به چه صورت است، نظارت یک فرانچایزدهنده بر فرانچایزگیرنده یا شعبه گیرنده باید چگونه باشد.
با توجه به محدودیتهایی که در ایران در زمینه توسعه فرانچایزها وجود دارد، سوال این است که فرانچایزها چگونه میتوانند ارتقا پیدا کنند و فعالیت در این حوزه چگونه میتواند به یک مزیت رقابتی تبدیل شود؟ کارشناسان در پاسخ به این پرسش میگویند: فرهنگسازی در این زمینه ضروری است و طبیعتا باید نهادی باشد که در این زمینه فرهنگسازی کند.
کاهش ریسک در صنعت فرانچایز
زمانی که یک کسبوکار راهاندازی میشود، این ریسک و نگرانی وجود دارد که آیا کالاهای موجود به فروش میرسد یا خیر، اما در صنعت فرانچایز یک برند شناختهشده را داریم که از روز نخست بازگشایی، مردم با آن آشنایی دارند و این ریسک کاهش پیدا میکند. در واقع اگر برای راهاندازی یک کسبوکار مستقل سرمایه کافی در دست نباشد، اما با اخذ فرانچایز، تامین مالی از سوی مجموعه فرانچایزدهنده تقبل میشود.
در حوزه فرانچایز، مراحل هزینهکرد اعتبار از سوی مجموعه فرانچایزدهنده کنترل میشود و میتوان در جریان گردش مالی و محل سرمایهگذاری آن قرار گرفت.